به گزارش دیده‌بان صنعت زنبورداری ایران، میهمان امروز ما یکی از متخصصین برجسته آنالیز حسی عسل طبیعی ایران است. در شهرضای اصفهان زاده شده و در شهر قم فعالیت‌های تحقیقی و شغلی خود را توسعه داده است. او که بیش از دو دهه زندگی خود را صرف توسعه این تخصص و جمع‌آوری و تحقیق در زمینه انواع عسل‌های تک گیاه ایرانی پرداخته است، عشق و جنونی غیرقابل‌وصف به شناخت، تحقیق و توسعه و تجربه حسی گونه‌های جدید عسل‌های تک گیاه ایرانی دارد. او معتقد است هیچ شخص و کوششی نمی تواند مدعی اعتبار دادن به عسل ایرانی باشد بلکه عسل طبیعی فاخر و شفابخش ایرانی است که به تولید کننده، عرضه کننده، برندها و صنعت ایران اعتبار می بخشد.

به گزارش بینا نیوز، احمد معزی، بنیان‌گذار برند «آقای عسل» که اخیراً با شرکت در سه دوره آموزشی کاربردی آنالیز حسی عسل در سه مرحله ابتدایی، تکمیلی(متوسطه) و پیشرفته در معتبرترین مؤسسه جهانی این رشته (مؤسسه آنالیز حسی ایتالیا) برای صنعت زنبورداری کشورمان افتخارآفرین و به‌عنوان آنالیزور حسی ممتاز این دوره جهانی شناخته شد. در این دوره با ارائه بیش از 40 نوع عسل طبیعی تک گل ایرانی و معرفی بیش از 50 نمونه از انواع عسل های ایران، نه تنها حیرت بزرگترین دانشمندان آنالیز حسی دنیا را برانگیخت بلکه باعث اعتبار و اعتلای صنعت زنبورداری ایران و شناخت غنای پتانسیل زنبورداری ایران در عرصه جهانی شد.

تحصیلات ایشان ابتدا تا مدارج عالی در حوزه و سپس تا سطح ارشد در دانشگاه و رشته فلسفه غرب بود. از ابتدا شناخت و علاقه به زنبورعسل داشت؛ ولی از سال 1380 بر اثر یک اتفاق معمولی و غریزه و استعداد ذاتی و خانوادگی (اکثر فامیل به حرفه آشپزی اشتغال دارند) یعنی حس قوی چشایی و شناخت طعم و مزه ها به سمت عسل های تک گل و تست حسی انواع این عسل ها کشیده شد. این تجربه ها منجر به تاسیس یکی از برندهای مطرح عسل طبیعی ایران یعنی «آقای عسل» در سال 1396 شد.

تا سال‌ها ایشان هیچ بیزینسی در زمینه عسل نداشت و تنها به کشف نمونه‌های جدید عسل تک گل، تحقیق و توسعه و چشیدن و تجربه انواع طعم و عطرها و تحقیق و نوشتن توصیفی آنها می‌پرداخت و عشقی بیکران و جاذبه‌ای وصف‌نشدنی برای کشف و شهود گونه‌های جدید و تجربه طعم‌ها و عطرها و مزه‌های متفاوت در او شکل‌گرفته بود. او دوره‌های طب سنتی را گذراند و کتاب‌های مختلف در زمینه انواع عسل و خواص آن را مطالعه کرد.

او احساس می‌کرد جامعه سه نوع مشکل با عسل دارد؛ یکی بحث طبیعی و تقلبی بودن و دیگری مشکل داشتن برخی افراد با مصرف عسل از نظر ذائقه و طعم بود، مثلاً بسیاری از خانم‌ها یا کودکان علاقه‌ای به طعم‌ها و مزه عسل‌های رایج نداشتند. مشکل سوم هم ادعاهای نادرست درباره تک گل بودن یا خواص دارویی عسل ها بود به طوری که برخی افراد بدون نظارت و داوری آنالیزی برچسب های نادرست درباره تک گل بودن بر روی تولیدات زده و مثلا عسلی که غالبیت فلان نوع گیاه را ندارد را عسل تک گیاه نامیده یا مثلا یک عسل معمولی کوهستان را به نام فلان تک گیاه دارویی کمیاب بسته بندی می کنند.

این نکته او را بر آن داشت تا به تحقیق درباره انواع عسل تک گیاه و توصیف طعم و عطر و مزه آن و پیداکردن عسل‌های مناسب برای ذائقه‌ها و سلیقه‌های مختلف بپردازد. این نکته باعث می‌شد تا میل و رغبت  و فرهنگ‌سازی بیشتری برای مصرف عمومی عسل و افزایش میانگین مصرف ایجاد شود.

آقای معزی از آن تاریخ با عشقی نزدیک به جنون به کشف و شهود و تحقیق و توسعه انواع عسل‌های تک گل ایرانی پرداخت، به مناطق مختلف سفر کرد و از نزدیک نمونه‌های زیادی از انواع عسل را تست و جمع‌آوری کرده و به مقایسه عطروطعم، مزه، بافت و سایر آیتم‌های حسی آن‌ها پرداخت و از طرفی سعی کرد با یادداشت‌برداری دقیق این مکاشفات را ثبت کند و در انواع مختلف عسل تک گیاه به تست عسل‌های مختلف از مناطق مختلف و مقایسه آنان پرداخت، مثلاً برای عسل آویشن (که تیره‌های متنوع و مختلفی دارد) به تست انواع عسل تک گیاه آویشن زنبورداران مناطق مختلف ایران می‌پرداخت تا وجوه مشترک و متمایز را بیابد.

او تلاش کرد از هر عسل تک گل به دنبال نمونه‌های مختلف از نواحی متفاوت کشور بگردد و این باعث شد تا او بتواند بی‌درنگ کیفیت این عسل‌ها و تشخیص نوع تک گل آن را تشخیص دهد و به‌نوعی با آنالیز حسی کیفیت این عسل‌های طبیعی را تعیین کند.

به گزارش دیده‌بان صنعت زنبورداری ایران، در دنیا چنانچه عسلی دارای حداقل 40 درصد غالبیت شهد یک گیاه باشد را بنام آن گیاه ثبت می کنند چرا که با غلبه بالای 40 درصد، آن عسل عطر و طعم آن گیاه را می‌گیرد که البته استثناهایی هم در برخی گیاهان کم عطر و بو مثل خارشتر و… وجود دارد که اگر مثلا گیاهی عطر و بودار مثل گشنیز حتی با 20 درصد غالبیت کنار آن قرار بگیرد، افراد را با اشتباه روبرو کرده و عطر گیاه بودار غلبه پیدا می‌کند که در اینجا ذکاوت و تخصص آنالیزور در سایر آیتم‌های حسی مثل بافت، مزه، طعم و رنگ می‌تواند معیار تشخیص درست باشد.

معزی معتقد است: حس انسانی همچنان معتبرتر از دستگاه های آزمایشگاهی است و آنالیز حسی سه هدف مهم را دنبال می کند که یکی توصیف صحیح صفات حسی مثل طعم و مزه و عطر و… تا بتواند مصرف کننده عسل مورد پسند ذائقه خود را انتخاب کند. دوم، شناخت عسل های تک گل به طور صحیح برای انتخاب درست مشتری،چرا که اکنون در بازار اکثر ادعاهای تک گل بودن نادرست است. سوم، شناخت دقیق تقلب در عسل و سنجش دقیق میزان کیفیت عسل ها.

به گزارش بینا نیوز، یک اشتباه رایج در ایران در خصوص عسل‌های تک گیاه که با باور و علم دانشمند جهانی آنالیز حسی مغایرت دارد، این نکته است که در ایران گمان می‌کنند؛ یک عسل تک گل باید از نظر گرده‌شناسی هم غالبیت داشته باشد، البته استاندارد دقیقی برای میزان گرده در شناخت تک گل بودن وجود ندارد(البته حداقلی از میزان گرده در کنار شهد غالب باید وجود داشته باشد) و این برای تک گل بودن کافی است درصورتی‌که در دنیا 15 درصد غالبیت گرده در کنار 40 درصد غلبه شهد برای تک گیاه بودن یک عسل کافی و استاندارد است. مثلاً عسل تک گیاه اکالیپتوس، شهد آن غالب است؛ ولی گرده آن در حداقل(15 درصد) است. این مبین آن است که دنیا شناخت حسی صحیح انسان مقدم بر تکنولوژی و هنوز هم آنالیز حسی درست، معیاری قاطع و کم خطا و معتبر برای شناخت کیفیت و اصالت مواد غذایی است.

این فعال و محقق صنعت زنبورداری یادآور می کند: اهمیت عسل‌های تک گل در دنیا و تنوع آن در ایران و اینکه در این زمینه کار دقیق تحقیقی کمتر انجام شده بود، او را مصمم کرد تا کل انرژی و توان خود را در این زمینه به کار ببندد. پس مسیر اصلی و تمرکز فعالیتش در صنعت زنبورداری بر روی عسل‌های تک گل ایرانی متمرکز شد.

او با کشف شبکه‌ای بزرگ از فعالان عسل‌های تک گیاه و ارتباط و تعامل با آن به جمع‌آوری گنجینه‌ای از این عسل‌ها و تست و آنالیز حسی و تحقیق و توسعه در ضمن توصیف مکتوب آن پرداخت و روزانه زمان او به چشیدن انواع عسل‌های ارسالی جدید و کشف و شهود در آنها می‌گذشت.

در سال 1396 آقای معزی توانست با شناسنامه دار کردن 20 نوع عسل تک گیاه ایرانی و شرکت در نمایشگاه بین المللی شیرینی و شکلات، گام موثری در شناساندن توانایی‌ها و پتانسیل تولید عسل های تک گیاه ایرانی بردارد و غرفه «آقای عسل» در این نمایشگاه با استقبال گسترده مردم، تولیدکنندگان، صادرکنندگان و تجار ایرانی و خارجی برای چشیدن انواع عسل‌های طبیعی ایران روبرو شد. تنوع عسل‌های تک گیاه ایرانی با تعجب شرکت کنندگان خارجی در این نمایشگاه روبرو شد.

شعار برند «آقای عسل» از ابتدا این دو شعار بود: یکی اینکه: ( هر عسل یک طعم و هر طعم دنیای متفاوتی دارد) و شعار دوم: (عسل‌های ایرانی تمام ذائقه ها را پوشش می دهد.) این برند ادعا می‌کند که هر شخصی با هر سلیقه‌ای مراجعه کند، محال است عسلی برای ذائقه مشکل‌پسند او نداشته باشد.

آقای عسل توانست پس از آن به انتشار کاتالوگ و کتابچه‌ای دست بزند که بیش از 40 نوع عسل تک گل و تک گیاه ایرانی را با ذکر خواص و منطقه تولید و توصیف صفات حسی آن در بر داشت که با استقبال گسترده صاحب نظران روبرو شد. آقای عسل از اولین برندهایی بود که تمرکز خود را بر روی برندینگ و فروش اعتباری به صورت فروشگاه اینترنتی گذاشت و اقبال فراوانی نیز به دست آورد. اینجا جا دارد از زحمات و همکاری های بی دریغ دوست عزیز و محقق ارزشمند آقای مهندس بهزاد رفاهی تشکر کنم که همواره در این مسیر یاریگر مجموعه آقای عسل بودند و در 5 سال حضور ارزشمندشان بازوی پرتوان تحقیق و توسعه علمی این برند بودند.

بنیان‌گذار آقای عسل در خصوص دستاوردها و رموز موفقیت این برند می‌گوید: در 23 سالی که در زمینه شناخت عسل تلاش می کنم، شاید این حرف عجیب و غیر قابل باور باشد ولی در عمر خود حتی یکبارهم عسلی غیر از عسل طبیعی (حتی عسل تغذیه) را خرید و فروش نکردم.

کیفیت عسل‌های برند آقای عسل تنها یک ادعا نیست. عسل کم‌کیفیت یا دارای هر گونه تغذیه، تقلب، باقیمانده دارو و اضافات دیگر خط‌قرمز ماست. حتی یکبار که عسل کم کیفیتی را بر اساس اعتماد به یک دوست خریداری کردیم و متأسفانه قبل از آزمایش دقیق به دلیل ظاهر و طعم جذاب مقدار کمی از آن به اصرار خود مشتریان فروخته و برده شده بود، پس از آزمایش کل آن عسل‌ها برگشت زده، عذرخواهی کردیم و وجه آنها را مسترد و یک شیشه عسل رایگان درجه یک بابت جبران به آن مشتریان هدیه کردیم.

در بحث قیمت‌گذاری، تکریم و توجه به توان اقتصادی و انصاف و مراعات مشتری برای ما در درجه اول و مقدم بر سود شخصی و منافع اقتصادی است، لذا نسبت به کیفیت موجود، قیمت‌های آقای عسل نسبت به رقبا همیشه در حد انصاف و اعتدال است.

تولید محصولات تبدیلی و ترکیبی دانش‌بنیان و نوترکیب و تولید محصولات جدید باتکیه‌بر گیاهان دارویی  ترکیب آنها با عسل سبب تولید محصولاتی جدیدی در آقای عسل شد که علاوه بر تنوع، سبب افزایش مشتری و ارضای ذائقه مشتریان تنوع‌طلب شد. به طور مثال عسل زنجبیل یا ترکیب عسل و ژل رویال (ژل انگبین) با روش‌های جدید علمی و استاندارد محصولاتی متفاوت پدید آورد که موجب اعتلای آقای عسل شد.

توسعه محصولات دیگر کندو و تولید استاندارد آن مثل گرده گل و ژل رویال و بسته‌بندی بهداشتی و تولید انبوه آن نیز دستاورد جدیدی بود که برای سایر محصولات کندو هم ادامه دارد.

به گزارش بینا نیوز، معزی اذعان می کند: قائل‌بودن به کار تیمی و هم‌افزایی و استفاده از همه ظرفیت‌ها و نگاه ملی و غیر جزیره‌ای برای توسعه مصرف عسل از دیگر دلایل موفقیت برند آقای عسل در کنار تعامل‌پذیری، تبلیغات حرفه‌ای و عمل خلاقانه به متد دیجیتال مارکتینگ و اعتقاد به اصول و ارزش‌های عسل طبیعی بوده است.

توجه به بسته‌بندی استاندارد و شکیل عسل طبیعی که در ظروف گرید غذایی و بهداشتی با طراحی و چاپ زیبا عرضه شود. بسته‌بندی مطلوب هر برند نشانگر ارزش‌گذاری آن برند به محصول خود است.

معزی در سال 1398 با موسسه بین المللی آنالیز حسی ایتالیا (معتبرترین موسسه جهانی این رشته) آشنا شد تا بتواند دوره های رسمی و استاندارد جهانی در این رشته را نیز رسما بگذراند. برگزاری حضوری دوره مقدماتی این رشته در آن سال با همه گیری کوید 19 در جهان با مشکل روبرو شد و برگزارکنندگان با ارسال یک پکیج کمک آموزشی حاوی ابزار و نمونه ها و مکتوبات و مولتی مدیا از شرکت کنندگان خواستند تا برای این دوره آماده شوند. این دوره در 4 روز به صورت وبیناری برگزار شد.

کشف آنالیز حسی و توصیف مکتوب آن برای بیش از 50 نوع عسل تک گیاه ایرانی که دستاورد معزی و برند آقای عسل بود، حیرت اساتید و داوران جهانی آنالیز حسی را برانگیخته بود.

ایشان هدف خود از شرکت در این دوره بین‌المللی را تکمیل دانسته‌های خود و انطباق با متد جهانی دانسته و بیشتر از آن علاقه داشته که بتواند ظرفیت عسل‌های تک گل ایرانی را در جهان بازشناسی کند. از طرفی اهمیت روزافزون آنالیز حسی در صنعت غذایی دنیا و توسعه علم آنالیز حسی در ایران نیز دلیل دیگر مشارکت او در این دوره آموزشی جهانی بود. شایان ذکر است آموزه های استاندارد این موسسه نه تنها در مورد عسل بلکه در شناخت حسی تمام مواد غذایی و گیاهان دارویی و از این دست موثر و کاربردی بوده و صرفا مختص به عسل نیست.

دوره تکمیلی و پیشرفته این دوره نیز با حضور شرکت‌کنندگان محدودی که دوره مقدماتی را با موفقیت گذرانده بودند از کشورهای ایتالیا، فرانسه، روسیه، استرالیا، همچنین از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس حضور داشتند. او می‌گوید: خیلی‌ها به دلیل هزینه‌های مالی و زمانی که صرف می‌شد مرا از شرکت در این دوره بر حذر می‌داشتند. معزی برای شرکت در این دوره از 2 ماه قبل کلیه فعالیتهای شغلی را تعطیل کرد تا بتواند کسب آمادگی کند.

آرزوی دیرینه آقای معزی برای شرکت در این دوره شناسایی تنوع عسل‌های تک گیاه ایرانی به فعالان آنالیز حسی جهان بود.

دوره تکمیلی متوسطه و پیشرفته مؤسسه آنالیز حسی ایتالیا در خاورمیانه در شهرهای دبی و ابوظبی برگزار شد. طبق قاعده این مؤسسه هم باید بین این دو دوره فاصله‌ای برای تمرین و ممارست لحاظ شود. ولی به لحاظ مهارت و تسلط بر آموزه‌ها این مؤسسه به آقای معزی اجازه داد تا بلافاصله در دوره پیشرفته نیز شرکت کند.

پروفسور مارکازان (رئیس مؤسسه آنالیز حسی ایتالیا)، از بهترین عسل شناسان دنیا و داور اکثر مسابقات جهانی، پروفسور رافائل (مدیر برگزاری دوره‌های آنالیز حسی مؤسسه) و خانم مارینا مارکز (مؤسس انجمن آنالیز حسی آمریکا) از مدرسین این دوره آموزشی کاربردی بین‌المللی بودند.

احمد معزی، نماینده ایرانی شرکت‌کننده در این دوره در سه مورد آزمون های عسل شناسی و آنالیز حسی که یکی آزمون 12 گانه کور (با چشم‌بسته) بود با تشخیص های درست توانست شرکت کننده ممتاز این دوره آموزشی شود. در دوره نهایی پیشرفته که تنها با ظرفیت محدود 10 نفری تشکیل شده بود، نیز شرکت کننده ایرانی به رتبه ممتاز رسید.

وی در خصوص اینکه چه اشخاصی صلاحیت تدریس و آموزش آنالیز حسی را دارند، معتقد است: در ایران افرادی وجود دارند که واقعا بر حسب تجربه و تمرین تشخیص های عالی در آنالیز عسل دارند، ولی در وادی توصیف علمی انواع صفات حسی سنجیده شده در عسل های تک گل، تبحر زیادی وجود ندارد. پس قطعاً گذراندن دوره‌های بین‌المللی چون در ایران دوره تأیید شده و استانداردی وجود ندارد، حتما برای مدرسین ایرانی الزامی هست؛ چون باید دانش بین‌المللی پایه را فراگیرند. همچنین کسب تجربه طولانی و مستمر همراه باتجربه میدانی  و تسلط بر انواع عسل‌های تک گیاه همراه با داشتن استعداد ذاتی چشایی، بصری، لمسی و حسی در تشخیص عطر، رنگ، بو، مزه و بافت و طعم از اجزای لاینفک در کنار داشتن مطالعه علمی است و هر شخصی نمی‌تواند صرفاً با جمع‌آوری دانسته‌های بدیهی یا تجربی خود به تدریس این رشته بپردازد.

از نظر مؤسسات جهانی حتی داشتن مدرک دوره پیشرفته هم برای تدریس کافی نیست و نیاز به گذراندن یک دوره عالی تکمیلی برای مدرس شدن هست  که این مؤسسه عضویت آن فرد با عنوان مدرس را در این مؤسسه می‌پذیرد.

آشنایی اساتید و شرکت‌کنندگان این دوره جهانی با تنوع عسل‌های تک گل ایرانی گام کوچکی در جهت احیا و بازشناسی اصالت و ظرفیت عسل های فاخر ایرانی است که در هر کجا عرضه و معرفی شوند سبب افتخار و اعتلای آن تولید کننده و برند می شوند. حمایت متولیان و همه اهالی تأثیرگذار صنعت می‌تواند تداوم این هدف شفابخش را میسر کند.

معزی بر این باور است که برای شناساندن عسل‌های ایرانی و ظرفیت پربار آن به دنیا، فعالیت‌های بسیاری باید انجام شود که تنوع و استمرار در این زمینه بسیار مهم است و متأسفانه کار چندانی در این زمینه نشده است. همچنین در همه رشته‌ها و زمینه‌ها باید این فعالیت گسترده شود چه در خصوص آنالیز حسی، بسته‌بندی، استانداردسازی، صادرات، حل مشکلات خلوص و بهداشتی و… همه متخصصین و فعالان باید در عرصه باشند.

به گزارش بینا نیوز، او معتقد است که کشور ایران از نظر ظرفیت‌های کمی در سطح دنیا در بین سه کشور اول و از نظر تنوع عسل رتبه اول دنیا را داریم، از نظر طعم و کیفیت و خوشمزگی هم عسل های طبیعی ما در سطح ممتاز جهان است، ولی متأسفانه از نظر توسعه، فروش، بازار جهانی و برندینگ حتی در بین 20 کشور اول دنیا هم نیست و این نقصان نشان دهنده کم کاری و عدم درک پتانسیل های این صنعت است.

معزی تأکید می‌کند هر کسی باید صرفاً در حوزه تخصصی خود فعالیت کند و من در زمینه گسترش آنالیز حسی دست همه افرادی که علاقه به توسعه آن دارند را نه‌تنها می‌فشارم؛ بلکه می‌بوسم. باید دست از خودخواهی برداشت و با دید ملی و نگاه کلان به توسعه ملی عسل ایرانی در سطح دنیا پرداخت و ما می‌توانیم برند اول دنیا در بازار تولید عسل باشیم.

به گزارش مرجع خبری تحلیلی علمی آموزشی صنعت زنبورداری ایران، وی در پایان در مورد فوائد آنالیز حسی می‌گوید: باید بتوان طوری عسل‌های تک گل و آنالیز حسی آن را توصیف و به‌صورت عامیانه انتقال داد که مخاطب حس کند الان در حال خوردن آن عسل است و این رمز متقاعدسازی مشتری برای فروش آنلاین و غیرحضوری است.