به گزارش دیده‌بان صنعت زنبورداری ایران، زنبورداران ایرانی در سایه بی‌توجهی مسئولین و هزاران مشکلی که با آن دست‌به‌گریبان هستند، در سال‌های اخیر با تشدید حمله خرس در استان‌هایی از کشور روبرو شدند که یک دلیل آن فقر غذایی طبیعت، سردی هوا و نبود آذوقه برای حیات‌وحش است که خرس‌ها را به سمت روستاها، مزارع، سکونتگاه‌های انسان و علی‌الخصوص زنبورستان‌ها می‌کشد.
به گزارش بینا نیوز، حکایت علاقه خرس به عسل را شاید فقط در کارتن‌ها دیده‌ایم، اما حقیقتی تلخ است. نه اینکه خرس به دلیل علاقه به شیرینی این کار را می‌کند! دیده شده که صدها کلنی زنبورعسل را ویران می‌کند، ولی تنها چندتکه موم و عسل را می‌خورد یا با خود می‌برد. ذات این جانور، وحشی و ویرانگر است و در گرسنگی به دنبال بوی کندوها و عسل کشیده شده و در مواجهه با زنبورها وحشی‌تر می‌شود و دست به ویرانگری گسترده می‌زند. تقریباً هیچ کندویی را سالم نمی‌گذارد.
این‌گونه در چند دقیقه حاصل زحمات چندین ساله یک زنبوردار در سازمان‌دهی جمعیت و حاصل جان‌فشانی میلیون‌ها زنبور در چند دقیقه نابود می‌شود و صدها کیلوگرم عسل که هر 5 گرم آن حاصل عمر یک زنبور و 1000 ساعت پرواز آن است به راحتی نابود می شود.
البته تعارض بین انسان و حیات وحش و سایر موجودات امری غریزی و طبیعی است و وظیفه ما انسان هاست که حتی المقدور به زیستگاه حیات وحش نزدیک نشویم تا این تعارض حل شود. اقداماتی از سوی برخی نهادها و سازمان محیط زیست در حال انجام است که جای تشکر دارد ولی کافی نیست.
هادی کریمی از زنبورداران استان کرمانشاه که در یکی از روستاهای اسلام‌آباد غرب، زنبورستان او و همکارش حیدر سلیمان‌زاده حوالی ساعت 2 بامداد 22 آبان امسال مورد حمله خرس قرار گرفته است، به بینا نیوز می گوید: علی رغم گزارش مراجع انتظامی و بخشداری و تایید کارشناس بیمه و دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش، هنوز میزان خسارت مورد تعهد بیمه کشاورزی به وی پرداخت نشده است.
این در حالی است که زنبورستان او و همکارش به‌کلی ویران شده و حاصل یک دهه دسترنج ایشان در یک شب به نابودی کشیده شده است و در صورت پرداخت بیمه تنها بخش کوچکی از این خسارت پوشش داده می‌شود و جوابگوی نابودی بیش از 200 کلنی با جمعیت قوی و کلنی های مادر و ملکه هایی که سال ها برای اصلاح و تکامل شان زحمت کشیده شده، نخواهد بود. این در حالی است که محاسبه رقم واقعی خسارت بیش از 800 میلیون است.
اگرچه آمار دقیقی بروز داده نمی‌شود؛ ولی بر اساس تجمیع و گمانه‌زنی آمار اخذ شده از وزارت کشاورزی، سازمان محیط‌زیست، جنگل‌ها و مراتع و افکارسنجی از زنبورداران سالانه بین 300 تا 500 زنبورستان کشور در استان‌های البرز، شمال تهران، منطقه دماوند، مازندران، گیلان، گلستان، آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل، کردستان، ایلام، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال‌وبختیاری، قزوین و سمنان و لرستان یعنی در بیش از نیمی از استان‌های کشور مورد حمله خرس‌ها قرار می‌گیرد.
حتی در استان‌های فارس، زنجان، سیستان و بلوچستان، خراسان بزرگ و خوزستان، سمیرم و فریدن اصفهان هم گونه‌هایی از خرس به حریم زنبورستان‌ها تعرض کرده و خساراتی را ببار آوردند هر چند جمعیت خرس‌ها در این استان‌ها بسیار کمتر است.
اکثر حملات خرس‌ها به زنبورستان‌ها از غروب آفتاب تا سپیده‌دم و در حوالی شب اتفاق می‌افتد و این حیوان علاقه‌مند به عسل عمدتاً به‌صورت انفرادی و گاهی در دسته‌های دو یا سه قلاده‌ای به زنبورستان حمله می‌کنند.
به گزارش دیده‌بان صنعت زنبورداری ایران، حمایت سازمان محیط‌زیست، وزارت جهاد کشاورزی، صندوق بیمه کشاورزی، صندوق ملی محیط‌زیست و دیگر نهادهای متولی از زنبورداران در برابر حملات خرس‌ها و جبران خسارات از مطالبات جامعه زنبورداری ایران از نهادهای دولتی است. متأسفانه علی‌رغم پیگیری‌های صورت‌گرفته توسط خسارت‌دیدگان این نهادها تا حد ممکن از پرداخت خسارت و جبران زیان‌ها سرباز می‌زنند. این در حالی است که متأسفانه در این سازمان‌ها حتی یک دستورالعمل ترویجی برای کاهش تعارض خرس و کشاورزان وجود ندارد.
به گزارش بینا نیوز، در سایر کشورها از تکنولوژی فنس‌ها و نرده‌های حاوی الکتریسیته یا دستگاه‌های مغناطیسی استفاده می‌شود که با ارسال امواج سبب دورشدن حیوانات درشت از زنبورستان می‌شود؛ ولی برای حشرات آسیب‌زا نیست. به زنبورداران فعال در نواحی زیستگاه خرس‌ها توصیه می‌شود، حتی‌المقدور زنبورستان خود را بیمه کرده و با حصارکشی، فنس‌کشی، ایجاد روشنایی یا به‌کارگیری سگ‌های نگهبان و نیز خرید دستگاه‌های دزدگیر مزارع ( با چشم الکترونیک نسبت به حرکت حساس و ایجاد نور و صدا می‌کند) تا حد ممکن از حمله خرس‌ها جلوگیری کنند. همچنین ایجاد یک‌صدا به همراه نور به‌صورت مداوم مثل نورافکن در کنار رادیوی روشن یا پخش صدای ضبط شده شلیک تا حدودی از نزدیکی خرس‌ها جلوگیری می‌کند.
زنبورداران شریف باتوجه‌به خطر انقراض خرس‌ها در کشور، از هرگونه آسیب‌رساندن به این موجودات به جز در موارد خطر جانی خودداری شود.
به گزارش مرجع خبری تحلیلی علمی آموزشی صنعت زنبورداری ایران، در تمام کشورهای توسعه‌یافته و صاحب‌سبک در زنبورداری خسارت حمله خرس به زنبورستان‌ها توسط بیمه، وزارت کشاورزی و سازمان‌های زیست‌محیطی و حیات‌وحش جبران می‌شود. مثلاً در سال ۲۰۱۸ میلادی در فنلاند و استونی بزرگ‌ترین حمله خرس‌ها به تولیدات پرورش‌دهندگان زنبورعسل در سراسر قلمروی سرزمینی این کشورها صورت گرفت به‌طوری‌که به بیش از ۳۷۰ کندوی زنبور عسل خسارات ۱۰۰ درصدی وارد و دولت‌های این دو کشور مجبور به پرداخت ۱۴۳ هزاردلاری خسارت ناشی از غارت خرس‌ها و نابودی کندوها به زنبورداران خود شدند.
گزارش تحلیلی از مهدی رفائی – سردبیر بینا نیوز – تحلیلگر عرصه های زنبورداری ایران
گزارش تصویری حمله خرس به زنبورستان هادی کریمی در اسلام‌آباد غرب را مرور می‌کنیم:
