به گزارش دیده بان صنعت زنبورداری ایران، در دو دهه اخیر و به خصوص پس از موج خشکسالی در فلات مرکزی ایران که خشکیدن رودخانه زاینده رود و بسیاری از رودها و چشمه های ایران مرکزی را به دنبال داشت و منجر به کم آبی کارون شد، پوشش گیاهی بیایبانی ایران نیز در معرض خطر جدی قرار گرفت.
به گزارش بینا نیوز، خشکسالی منجر به پیشروی بیابان به سمت محدوده شهری و متعاقب آن افزایش بیابان ها و کاهش گونه های گیاهی بیابانی و افزایش وزش بادهای گرم و تندبادهای شن و موجی از گرد و غبار و ریزگردها به سمت شهرها شده که هر روز اخباری از این قبیل را می شنویم.
از طرفی خشکسالی و افزایش هزینه علوفه دام سبب چرای بی رویه دامداران در اراضی ملی و بیابانی و به تبع آن کاهش گونه های گیاهی و نابودی علفزارهای بیابانی و نیمه بیابانی ایران شده است که در سایه بی توجهی و عدم نظارت سازمان های جهاد کشاورزی، جنگل ها و مراتع، آبخیزداری و سازمان محیطزیست شکل گرفته است.
از بین رفتن این گونه های گیاهی و رشد گستره بیابان ها، علاوه بر افزایش بادها و ریزگردها و گرمایش زمین سبب از بین رفتن تغذیه زنبورهای عسل و گونه های گیاهان شهدزا و گرده زا در طبیعت صحراهای ایران شده است که موجب کاهش رشد تولید عسل و دیگر محصولات شفابخش زنبور عسل و نیز از بین رفتن و کم شدن گونه های مهمی از گیاهان طب سنتی و دارویی شده است که عدم آموزش مرتع داران و دامداران و چرای گیاهان ارزشمندی که جنبه دارویی دارند و به اشتباه خوراک دام می شوند بر این مسایل امن زده است.
در ایران راستا، اسماعیل کهرم ، با بیان اینکه پوشش گیاهی موجود در مراتع میتواند غذای مناسبی برای دام باشد، ولی با بایر شدن زمینها و بیحاصلی خاک از گیاهان، باد و طوفان ریزگردها را به سمت شهرها سوق خواهد داد و سلامتی مردم به دلیل هجوم ریزگردها و آلایندهها در معرض خطر قرار میگیرد.
این صحراشناس و اقلیم شناس با تاکید بر اینکه فرسایش خاک قدرت زایندگی و رویش را از آن میگیرد و خاک فرسایش یافته میمیرد، افزود: فرسایش خاک بیشتر بر اثر پدیده جنگلزدایی ایجاد میشود، جنگلها را قطع میکنیم، لذا خاک از پوشش گیاهی جنگل عریان میشود و از بین میرود. این پدیدهها به صورت متوالی یکی پس از دیگری اتفاق میافتد.
این کارشناس محیط زیست و بومشناس با اشاره به اینکه لازم است پوشش گیاهی خاک در ایران افزایش یابد، تصریح کرد: اگر پوشش گیاهی مناسب باشد، فرسایش خاک صورت نمیگیرد. درحالحاضر علوفهای که توسط باران و برف رشد میکند توسط چهارپایان خورده میشود، این چهارپایان خاک را خالی از پوشش گیاهی میکنند و زمینهساز فرسایش میشوند. تنها راه کوتاهمدت برای کاهش فرسایش خاک این است که باید به خاک زمان استراحت داد تا تقویت شود.
به گزارش بینا نیوز، وی با هشدار بر اینکه پوشش گیاهان دارویی ایران در حال کاهش است، گفت: زیر جنگلها آبانبار عظیمی وجود دارد که با نابودی پوشش گیاهی جنگلها علاوهبر از بین رفتن این منبع با ارزش و عظیم، خاک و حیاتوحش کشور نیز نابود خواهد شد، باید هرچه سریعتر جلوی تخریب این جنگلها گرفته شود. اگر مسئولان و دستگاههای ذیربط تصمیم بگیرند، با پوششهای گیاهی جنگلها کاری نداشته باشند، طبیعت به روزهای خوب خود بازخواهد گشت.
کهرم، پیرامون اینکه با قطع درختان و ساختوسازهای غیرقانونی در ارتفاعات بالای ۱۴۰۰ متر باعث نابودی جنگلها میشویم، گردوغبار به دلیل نبود پوشش گیاهی به راحتی وارد شهرها میشود، گفت: این ارتفاعات باید رها شود تا رستنیها پیشروی کنند و جلوی ریزگردها را بگیرد، دستدرازی انسان به طبیعت منشأ داخلی ریزگردها است که بهطور کلی در بروز پدیدههای طوفان گردوخاک در کشور سهم مؤثری دارد.
کشاورزان با چرای بی رویه و برخی از بومیان مناطق ایران مرکزی نیز بر اثر بی اطلاعی و بدون اخذ مجوز به تیغ زدن انواع بوته های گون به جای گون زرد برای برداشت کتیرا مشغولند یا در اراضی بیابانی اصفهان، لرستان و چهار محال و بختیاری، روستائیان بوته های «زول» که گیاه شهدزایی برای تولید عسلی مرغوب و غذای زنبور عسل است را با داس بریده و بعد از خشکاندن و خرد کردن به عنوان علوفه زمستانی گاو و گوسفندان خود مصرف می کنند در حالی که طبق قانون هرگونه چرا و برداشت در اراضی ملی یا دولتی نیاز به اخذ مجوز دارد و اینها گنجینه گونه های گیاهی و از سرمایه های طبیعی مملکت محسوب می شوند.
به گزارش دیده بان صنعت زنبورداری ایران، متأسفانه، تشکلها، اتحادیهها و متولیان صنعت زنبورداری در سالهای اخیر نسبت به این مسئله بیتفاوت بودند و سازمانهای جهاد کشاورزی، مراتع و محیطزیست نیز هیچ نظارت خاصی بر این انفال و سرمایههای طبیعی در این مناطق نشان نمیدهند و دیر نیست که بیابانهای ایران، خالی ازاینگونههای بینظیر شده و توفانهای شن و گردوغبار شهرهای کشور را درنوردد.
ازبینبردن این پوششهای گیاهی مفید، قطعاً نهتنها سبب پیشروی بیابانها بهسوی شهرها میشود؛ بلکه صحراهای ایران را از گونههای مفید دارویی خالی کرده و دیگر تغذیهای برای زنبورهای عسل و حشرات مفید باقی نخواهد گذاشت و شاهد افزایش ریزگردها و تندبادهای و عواقب خطرناک آن برای زندگی انسانها و دیگر موجودات خواهیم بود.
به گزارش مرجع خبری تحلیلی علمی آموزشی صنعت زنبورداری ایران، متأسفانه، این گیاهانی که متعلق به محیطزیست و طبیعت است و به طور قانونی نمیتواند مورد چرای دام یا برداشت بیرویه قرار گیرد، بدون نظارت متولیان درو میشود و پس از خشکاندن با گاوآهن بهصورت فشرده و کاه درآمده و به مصرف میرسد./